άΠΕΙΡΟΣ χΩΡΑ

Ποιος ο λόγος επανέκδοσης παλαιότερων κειμένων της νεοελληνικής γραμματείας μας θ’ αναρωτηθεί ο δύσπιστος αναγνώστης.
Η απάντηση για την γραμματεία μας (και πόσο την γνωρίζουμε) μπορεί να περιμένει μια άλλη φορά. Η πρόθεσή μας άλλωστε δεν είναι φιλολογική. Μπορεί εδώ και λίγες δεκαετίες, εξόριστοι κι αυτοεξόριστοι στην ερημιά των μεγαλουπόλεων, να παριστάνουμε τους πρωτευουσιάνους αλλά η σκούφια μας κρατάει από μακριά. Και είναι βεβαίως βολικό, ίσως, να το λησμονούμε αλλά τίμιο δεν είναι.
Αυτό το «μακριά» μας θυμίζουν τα κείμενα –παραλίγο να γράψω μνήματα αν και για μιαν ακόμη φορά, μάλλον, θα επιβεβαιωνόταν ότι γλώσσα λανθάνουσα τ’ αληθή λέγει. Μνημόσυνο λοιπόν στους πεθαμένους ανθρώπους μας, σε αυτούς που μας ανάστησαν κι εμάς και τα κείμενα. Τα κείμενα που έρχονται με την οχληρή υπενθύμιση της αλλοτινής αρχοντιάς μας. Όχι μόνον αυτής που χάρισε στον τόπο μας αυτούς που όταν τους μνημονεύουμε τους λέμε «ευεργέτες» αλλά αυτής της πάνδημης, που μπορεί να μέτραγε τις μπουκιές της αλλά που δεν καταδέχονταν να προσφαΐσει με κλειστή την πόρτα της. Όχι για να εκθέσει την φτώχεια της αλλά μην τύχει και διαβεί, διαβάτης πεινασμένος. Οι παλιότεροι, όσων οι ψυχές δεν στέγνωσαν από την πολύ πρόοδο, τα ξέρουν αυτά. Οι νεότεροι ας τα μάθουν τώρα. Κι ας ανακτήσουν την περηφάνια που μάραναν οι χαλασμένοι μουρλοθάμαχτοι που άλλαξαν το τρύπιο τους παντελόνι με τα μεταξωτά βρακιά του εκσυγχρονισμού. Διότι, είμαστε από καλή γενιά. Κι αυτό το λέμε χωρίς να ωραιοποιούμε τίποτε. Και, κυρίως, χωρίς να παραβλέπουμε ότι οι παππούδες μας είχαν τα θάρρητά τους ακόμη και με τον Θεό, ενώ εμείς, που δεν έχουμε τον Θεό μας, στεκόμαστε κλαρίνο στους αργυραμοιβούς των εισπρακτικών που αγλαΐζουν τις μέρες και τις νύχτες των προκομμένων μας ζωών.
Τα διηγήματα της σειράς είναι, προφανώς, άνισα. Είναι που η λογοτεχνία δεν φτάνει στο ύψος της ζωής. Κοφτή η ηπειρώτικη ντοπιολαλιά αδυνατίζει με τα δασκαλίστικα φερσίματα και τα πλουμίδια που την φορτώνουν –τα γλωσσικά αλλά και τα ιδεολογικά. Ετερόκλητα τα κείμενα αλλά αυτό που τα ενώνει όμως είναι κάτι που καλό θα είναι να το ανακαλύψει μόνος του ο αναγνώστης.